Sống Lâu Tiền Đâu? – Thách thức tài chính dài hạn của Người Việt

 

Viết bởi Tri Nguyen COT

Trong xã hội hiện đại, khi tuổi thọ con người ngày càng tăng nhờ sự tiến bộ của y học và chế độ dinh dưỡng cải thiện, câu hỏi “Sống lâu tiền đâu?” trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Đây không chỉ là một bài toán cá nhân mà còn là vấn đề mang tính xã hội, đòi hỏi mỗi cá nhân cần chủ động lên kế hoạch tài chính dài hạn để đảm bảo một cuộc sống hưu trí an nhàn, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang đối diện với nhiều thách thức về lương hưu và an sinh xã hội.

Phước báu hay rủi ro?

Theo dữ liệu từ bài viết “Phước báu có hai rủi ro” trên Nhịp Cầu Đầu Tư, tuổi thọ tăng đồng nghĩa với việc chúng ta phải sống lâu hơn trong giai đoạn không lao động. Điều này đặt ra hai nguy cơ tài chính nghiêm trọng:

1. Rủi ro cạn kiệt tài sản: Khi tuổi thọ vượt ngoài kỳ vọng, nhiều người đối mặt với tình trạng tài sản tích lũy không đủ để duy trì mức sống ổn định. Một khảo sát tại Việt Nam cho thấy hơn "60%" người về hưu phụ thuộc hoàn toàn vào con cái, điều này tạo thêm áp lực kinh tế cho thế hệ trẻ.

2. Rủi ro lạm phát và chi phí y tế tăng cao: Lạm phát "bào mòn" giá trị tài sản và chi phí y tế trong giai đoạn cuối đời gia tăng theo cấp số nhân, đặc biệt đối với các bệnh mãn tính và nhu cầu chăm sóc dài hạn.

Những con số này không phải để dọa dẫm, mà để cảnh tỉnh. Tuổi thọ là một phước lành, nhưng nếu không có kế hoạch tài chính bài bản, nó sẽ trở thành một gánh nặng.

Lỗ hổng tài chính trong kế hoạch hưu trí

Là một người nghiên cứu về khủng hoảng lương hưu trên thế giới và tại Việt Nam, tôi nhận thấy rằng đa số người Việt đang rơi vào một trong hai tình trạng sau:

1. Tư duy “có bao nhiêu tiêu bấy nhiêu”: Rất nhiều người trong độ tuổi lao động chỉ tập trung vào các nhu cầu trước mắt như mua nhà, xe hay du lịch, mà quên đi việc tích lũy cho tương lai. Hệ quả là khi bước vào tuổi hưu, họ thiếu hụt tài chính nghiêm trọng và ngạt thở.

2. Phụ thuộc vào lương hưu chính phủ: Hệ thống lương hưu công hiện nay chỉ đủ đáp ứng một phần nhỏ nhu cầu sống cơ bản. Theo thống kê, lương hưu trung bình tại Việt Nam chỉ đạt 2-3 triệu đồng/tháng, trong khi chi phí sinh hoạt tối thiểu ở các thành phố lớn gấp "nhiều lần" con số này.

Bài toán hưu trí: Chuẩn bị bao nhiêu là đủ ? 

Một nguyên tắc vàng trong tài chính cá nhân là: “Bắt đầu sớm và để tiền làm việc cho bạn.” Dựa trên kinh nghiệm của mình, tôi khuyến nghị mỗi người nên xác định nhu cầu hưu trí từ sớm với ba bước sau:

1. Tính toán số tiền cần thiết: Dựa trên mức sống mong muốn, bạn có thể ước tính số tiền mình cần để duy trì cuộc sống trong 20-30 năm sau khi nghỉ hưu. Một nguyên tắc phổ biến là tích lũy đủ để chi tiêu khoảng 70% - 80%* mức thu nhập hiện tại.

2. Lựa chọn công cụ tích lũy phù hợp: Bên cạnh việc tiết kiệm, các sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư (ILP)** hoặc quỹ hưu trí tự nguyện là những công cụ hiệu quả giúp bạn vừa bảo vệ tài chính, vừa gia tăng tài sản.

3. Đầu tư vào giáo dục tài chính cá nhân: Hiểu biết tài chính là nền tảng để bạn đưa ra các quyết định thông minh, từ việc chọn sản phẩm đầu tư đến phân bổ tài sản.

Giải Pháp: Không bao giờ là quá muộn

Dù bạn đang ở độ tuổi 28 hay 40, việc bắt đầu lên kế hoạch tài chính cho tuổi hưu chưa bao giờ là muộn. Một vài lời khuyên thực tế:

• Nếu bạn dưới 30 tuổi: Đây là giai đoạn vàng để bạn tận dụng sức mạnh lãi suất kép. Hãy dành ít nhất 20% thu nhập hàng tháng cho quỹ hưu trí.

• Nếu bạn từ 30-40 tuổi: Tăng tốc tích lũy bằng cách tối ưu hóa danh mục đầu tư và giảm các khoản chi tiêu không cần thiết. Hãy kiểm tra định kỳ kế hoạch tài chính để đảm bảo bạn đi đúng hướng.

• Đừng quên bảo hiểm sức khỏe: Một hợp đồng bảo hiểm sức khỏe toàn diện sẽ giúp bạn giảm bớt gánh nặng tài chính khi đối mặt với chi phí y tế tăng cao.

Lời Kết: Tương lai nằm trong tay bạn

Câu hỏi “Sống lâu tiền đâu?” thực chất là lời nhắc nhở về trách nhiệm của chính chúng ta đối với tương lai tài chính cá nhân. Hãy nhìn tuổi thọ tăng không chỉ là một thách thức, mà còn là cơ hội để sống một cuộc đời trọn vẹn, đáng nhớ. Nhưng để làm được điều đó, bạn cần có kế hoạch, hành động và kỷ luật ngay từ hôm nay.

Hãy nhớ: Một tuổi già an nhàn phong lưu không đến từ may mắn, mà từ sự chuẩn bị thông minh. Quyết định nằm ở bạn. Bạn đã sẵn sàng để làm chủ tương lai của mình chưa?

-----

Tri Nguyen COT | FYPMaker

Notes: 

- Áp dụng share

- * Tom Siomades, giám đốc đầu tư của AE Wealth Management LLC, tin rằng, thu nhập hưu trí thoải mái phải bằng khoảng 70% đến 80% thu nhập hiện tại của bạn. 

- ** Investment linked plan